Doping in de sport - 1993
Doping in de DDR
Op 26 augustus 1993 gaf men opnames vrij waarin bewezen werd dat de Stasi vanaf 1971 systematisch doping had toegediend aan Oost-Duitse atleten en dat tot aan de Duitse hereniging in 1990.
"Doping bestond ook in andere landen," zei de Franse sportarts en dopingexpert Jean-Pierre de Mondenard (1943-), "zowel in communistische als kapitalistische, met dit verschil dat het in Oost-Duitsland een staatsbeleid was."
Sportvereinigung Dynamo Berlin was het dopingcentrum bij uitstek van het voormalige Oost-Duitsland.
Vanaf 1974 verplichtte Manfred Ewald (1926-2002), hoofd van de Oost-Duitse sportbond, het algemeen toedienen van doping. Op de Olympische Spelen van 1968 in Mexico verzamelde Oost Duitsland negen gouden medailles. Vier jaar later in München waren het er al twintig en in 1976 in Montréal verdubbelde dat aantal naar veertig. Er wordt beweerd dat Ewald aan zijn coaches zei:
"Ze zijn nog jong en hoeven niet alles te weten."
Drievoudig wereldkampioene en meervoudig Europees kampioene Birgit Heukrodt-Meineke (1965-) kreeg in 1993 te horen dat ze een levertumor had.
In Berlijn stierf hamerslingeraar Detlef Gerstenberg (1957-1993), die in 1980 vijfde eindigde op de Olympische Spelen van Moskou en in 1975 Europees kampioen was geworden bij de junioren. Hij was aangesloten bij het beruchte SC Dynamo Berlin. In eerste instantie werd zijn levercirrose en pancreasbeschadiging aan overmatig alcoholgebruik toegeschreven, maar heel wat insiders linkten zijn dood ook aan de anabolica die de DDR-atleten massaal kregen toegediend. Hij zou en moest een medaille winnen op de Olympische Spelen van 1984 in Los Angeles en daarvoor waren alle middelen goed. Hij kreeg 34 weken lang Oral-Turinabol, aan een dosis die 50% hoger lag en in vergelijking met wat hij eerst kreeg. Het hielp want met 80m50 wierp hij een nieuw DDR-record, vier meter verder dan voordien. De DDR-boycot gooide zijn Olympische droom echter aan diggelen.
American football
Onderzoek in het American Football wees uit dat de levensverwachting van footballplayers na een sportieve carrière van 3,2 jaar bijna zeventien jaar lager lag vergeleken met de levensduur van de doorsnee Amerikaan. Wetenschappers koppelden deze geringere levensverwachting aan het massale dopinggebruik.
Atletiek
Een opmerkelijk initiatief in de atletiekwereld, de Duitse tienkampers vroegen in 1993 als eerste groep 'een dopingcontrole en een drugspaspoort', die bindend moest zijn voor alle atleten. In geval van overtreding diende een contractuele boete van 25.000 euro bertaald te worden, evenals een terugbetaling van alle eerder betaalde uitkeringen. Daarnaast kwamen de verdragsluitende partijen overeen om de resultaten van hun controles openbaar te maken. Dit eerste initiatief kwam dus niet uit van verenigingen of inspectie-instanties, maar werd van hen geëist. Dit betekende dus dat de atleten zelf de verantwoordelijkheid op zich namen over de omstandigheden waaronder zij maximaal presteerden.
De Oostenrijker Andreas Berger (1961-), in 1989 Europees indoorkampioen op de 60m, bekende in een TV-interview dat hij samen met zijn estafettemaats Franz Ratzenberger (1965-), Thomas Renner (1967-) en Gernot Kellermayr (1966-) anabolica had gebruikt.
In De Duitse krant 'Berliner Zeitung' bekenden de Amerikaanse 100m specialiste Diane Williams (1960-) en de Duitse kogelstootster Petra Leidinger (1966-) dat zij door het gebruik van anabolica de nevenwerking hirsutismus kregen, een overmatige haarbegroeiïng op het lichaam.
De Oostenrijkse tienkamper Gernot Kellermayr (1966-) werd bij een controle buiten competitie op trainingskamp gepakt op het gebruik van de anabole steroïde Stenolon en daarvoor vier jaar geschorst.
Na de GP van Keulen werd testosteron en HCG aangetroffen in de urine van de Nederlandse kogelstoter en discuswerper Erik de Bruin (1963-). De Nederlandse tuchtcommissie sprak hem vrij, maar de Internationale Atletiekfederatie schorste hem vier jaar. De Bruin wilde eerst nog in beroep gaan, maar legde zich uiteindelijk neer bij de beslissing. Hij werd atletiekcommentator bij de Nederlandse Omroep Stichting NOS, maar toen zijn Ierse vrouw Michelle Smith (1969-), die hij als trainer begeleidde, in 1992 op de Spelen van Barcelona, als zwemster tegen de lamp liep werd ook dat contract opgezegd.
Ludmila Engquist-Leonowa (1964-), een Zweedse van Russische oorsprong, werd vier jaar geschorst. Toen uitkwam dat haar ex-man Nikolai Naroschilenko, waarvan ze het jaar voordien gescheiden was, haar zonder haar medeweten steroïden had toegediend, werd de straf in 1995 opgeheven.
De Amerikaanse kogelstoter Michael Stulce (1969-) kreeg een levenslange schorsing voor zijn gebruik van anabole steroïden, maar mocht na twee jaar de competitie hervatten. Hij kwalificeerde zich voor de Spelen van Barcelona die hij won. Een jaartje later op het WK in Stuttgart haalde hij brons met 20m94. De dopingtest achteraf was opnieuw positief. Weg medaille en nu een definitieve levenslange schorsing.
De Ukraïnse ver- en hink-stap-springster Inessa Kravets (1966-), wereldrecordhoudster hink-stap-springen en zilver in het verspringen op de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona, werd drie maanden geschorst wegens gebruik van efedrine. Op de Olympische Spelen van 1996 in Atlanta won ze het hink-stap-springen, maar in juli 2000 werd ze betrapt op steroïden en werd ze opnieuw twee jaar geschorst
Judo
De Oostenrijkse judoka Thomas Etlinger (1972-) werd bij een controle betrapt op het gebruik van het verboden astmamiddel Spiropent, waardoor de vice Europees kampioen twee jaar mocht toekijken vanop de kant.
Gewichtheffen
Bij de Poolse gewichtheffer Marek Seweryn (1957-) werden tijdens het Oostenrijks kampioen gewichtheffen anabole steroïden gevonden, waardoor zijn club Post SV de titel moest inleveren.
De Ijslandse gewichtheffer Jón Páll Sigmarsson (1960-1993), die ook bodybuilder en powerlifter was, stierf aan de gevolgen van een aortabreuk die waarschijnlijk door anabolicagebruik veroorzaakt werd. Hij werd ook vier keer tot 'Sterkste Man van de Wereld' uitgeroepen en twee keer tot 'Sterkste Man van Europa'.
De Australische gewichtheffer Ronald Laycock (1966-) werd geschorst voor steroïdengebruik. In 2017 moest hij zeven jaar de cel in omdat hij voor 44.000 dollar cocaïne en voor 9.000 dollar methylamfetamine en cannabis aan undercover agenten had verkocht..
Voetbal
De voor het Spaanse Real Valladolid uitkomende Braziliaan Antonio José Gomes De Matos (1965-) was de eerste bekende voetballer die op het gebruik van nandrolon werd gepakt.
Wielrennen
De Franse renner Hervé Buttigli (1966-) testte positief op nandrolon tijdens de zesdaagse van Eybens, waarop hij zes maanden schorsing kreeg waarvan drie voorwaardelijk.
De Duitse Professor Manfred Donike (1933-1995) was een van de meest beroemde dopinganalysten. Minder geweten is dat hij van 1952 tot 1962 actief was als wielrenner. Tijdens een interview in 1993 gaf hij toe dat hij in die periode zelf amfetamines had gebruikt.
"Ik heb ze inderdaad genomen, maar ik kon er 's nachts niet van slapen. Daarom ben ik ermee gestopt, want de slaap was heilig voor mij."
De Deense beroepsrenner Lennie Kristensen (1968-) werd na een positieve test door zijn nationale wielerbond geschorst, eigenaardig genoeg strafte het UCI hem niet.
In de Ronde van Valencia testte de Italiaanse renner Federico Ghiotto (1963-) positief op cafeïne. Omdat het na de positieve controle om nandrolon in de Ronde van Sicilië, al de tweede keer was kreeg hij twee jaar schorsing.
Omdat de controle na het Nederlands kampioenschap positief was werd Edward Kuyper (1967-2010) gediskwalificeerd. Hij overleed op 43-jarige leeftijd nadat men tien jaar voordien een ongeneeslijke hersentumor had ontdekt.
Zwemmen
De West Duitse zwemster Christel Justen (1957-2005) bekende in 1993 dat ze als tiener zonder het te weten Dianabol had gekregen van haar toenmalige trainer Claus Vandenhirtz (1937-). Tot ieders verbazing gaf ze op het EK van 1974 in Wenen de Oost Duitse topfavoriete Renate Vogel (1955-) het nakijken in de 100m schoolslag en zwom ze toen met 1.12.55 een nieuw wereldrecord. Het haar voordien had ze haar visitekaartje al afgegeven door op een meeting in Hamburg de Amerikaanse Olympische kampioene Cathy Carr (1954-) en de Russische Europees recordhoudster Galina Stepanova (1948-2015) achter zich te houden. Haar vader liet de tabletten analyseren en Vandenhirtz beloofde dat dit nooit meer zou gebeuren. In 1993 kwam hij echter opnieuw in het nieuws in een dopingaffaire met anabolica. Justen stierf op 47-jarige leeftijd aan hartritmestoonissen.
