Doping in de sport - 2014-O.S.
Het internationale antidopingbureau WADA besliste om de stalen van alle dopingtests, die tijdens de Olympische Spelen in Sochi waren afgenomen, tien jaar te bewaren in bevroren toestand, wat twee jaar langer was dan voordien.
Volgens het Internationaal Olympisch Comité was Sochi met 2.453 tests het ‘meest stringente anti-dopingprogramma’ aller tijden. Niets was echter minder waar, op de Spelen zelf werden slechts enkele atleten betrapt. Na het hertesten van de stalen barstte er een lawine los van positieve resultaten.
Wat op de Olympische Winterspelen in het Russische Sochi gebeurde, tart elke verbeelding. Er werd massaal gedopeerd en de controles waren een lachertje. Dit alles kwam niet alleen aan het licht bij het hertesten van de ingevroren stalen, maar ook door de onthullingen van Grigory Rodchenkov (1958-). De voormalige directeur van het Russische antidopinglaboratorium openbaarde in 2016 dat tientallen Russische atleten, waaronder minstens 15 medaillewinnaars, deel uitmaakten van een door de staat beheerd dopingprogramma, dat tot doel had de Russische dominantie op de Spelen te verzekeren.
De Russen kregen de door Rodchenkov ontwikkelde en beruchte ‘duchess’-cocktail toegediend, een mix van oxandrolon, een metonole-ester en een trenbolone-ester vermengd in alcohol. Om de absorptie van de steroïden te verhogen en het opsporingsmogelijkheden voor het testen in te korten, gebruikte men bij de mannen Chivas Regal Whiskey en bij de vrouwen Martini. Voor elke milliliter alcohol gebruikte Rodchenkov één milligram van de mix. Het dopingproduct zou tweemaal sneller werken dan een normaal spiertonicum en het 'prepareren' van een enkele atleet vertegenwoordigde een kostenplaatje van $ 100.000.
Na de publicatie van het McLaren-rapport over het Russische dopinggebruik op de Olympische Spelen in Sochi, kondigde het Internationaal Olympisch Comité in december 2016 aan dat het een onderzoek opende naar 28 Russische atleten. Het aantal steeg later tot 46.
Voor de Spelen
Biathlon
De Russische medaillekandidate Irina Starykh (1987-) werd uit het team gehaald, omdat ze eind 2013 tegen de lamp liep. Voor haar EPO-gebruik kreeg ze drie jaar schorsing.
Alexander Loginow (1992-) werd in november 2013 op het gebruik van EPO betrapt en mocht ook niet aan de Winterspelen in eigen land deelnemen. De Rus kreeg twee jaar sportverbod.
Ekaterina Iourieva (1983-), in 2008 nog wereldkampioene op de 15 km, werd eveneens betrapt nog voor de Spelen begonnen waren. Omdat de Russin al eens tegen de lamp vloog tijdens de Worldcup van 2009, kreeg ze nu acht jaar. Maar de Internationale Biathlon Federatie voegde daar nog eens vier jaar aan toe.
Sergij Sednev (1983-) was door Oekraïne geselecteerd voor de Spelen van Sochi, maar kondigde net voor aanvang aan dat hij zijn sportcarrière stopte. In 2015 kwam uit dat hij eind 2013 positief had getest op EPO tijdens een test buiten competitie, en daarvoor werd hij twee jaar geschorst met terugwerkende kracht.
Bobslee
Net voor aanvang van de Spelen kreeg de Canadese Rachelle Fleurant (1992-) twee jaar schorsing, omdat ze betrapt werd op het gebruik van de anabolica clenbuterol en oxandrolon en het diureticum hydrochloorthiazide.
Nog voor de openingsceremonie van start ging, testte de voormalige tienkamper William Frullani (1979-) positief op dimethylpentylamine. De Italiaanse politieman mocht meteen zijn valiezen pakken, ondanks zijn excuus dat hij de stof per ongeluk had binnengekregen via een voedingssupplement. Het etiket van dat supplement vermeldde de verboden stof echter niet, waarop Frullani de fabrikant voor de Rechter daagde.
Snelschaatsen
De Amerikaan Brett Perry (1993-) testte positief op methylfenidaat tijdens de de US Olympic Trials, waardoor hij negen maanden naar de kant moest en daardoor de Spelen miste.
Tijdens de Spelen
Biathlon
Na haar Olympische langlauf-titels van 2002 en 2010 waagde Evi Sachenbacher-Stehle (1980-) het in Sochi als biathlete. Na afloop van de 12,5km race testte de Duitse positief op methylhexanamine. Ze beweerde dat ze de stof onbewust had binnengekregen via een voedingssupplement, dat haar was voorgeschreven door een voedingsdeskundige. Aanvankelijk kreeg ze twee jaar schorsing, die eind november 2014 tot zes maanden werd herleid. Desalniettemin kondigde ze haar afscheid aan.
Bobslee
Daniel Zalewski (1992-) was lid van de Poolse viermansbob, maar testte positief op N-ethyl-1-fenylbutaan-2-amine, waarvoor hij twee jaar schorsing kreeg.
Cross Country
Na een positieve test op trimetazidine werd de Oekraïnse Maryna Lissohor (1983-) uitgesloten van de Winterspelen. Het Oekraïnse Olympische Comité en Lissohor zelf beweerden dat ze het medicament al vanaf 2004 moest slikken na een schildklieroperatie en dat ze niet wisten dat het nu op de anti-dopinglijst stond.
Na zijn positieve EPO-test werd de Oostenrijker Johannes Dürr (1987-) huiswaarts gestuurd en twee jaar geschorst. Tijdens de door de Duitse ARD uitgezonden tv-documentaire ‘Geheimsache Doping – Wie Russland seine Sieger macht’ , van januari 2019 kwam hij publiekelijk uit over zijn dopingverleden en openbaarde hij dat de Oostenrijkse Ski Association betrokken was bij de dopingpraktijken. Als gevolg van die bekentenissen voerde de Oostenrijkse politie, samen met de procureur-generaal van München, razzias uit tijdens het WK van de maand nadien en werden vijf atleten en vier andere personen gearresteerd. Volgens het Openbaar Ministerie in München waren de uitspraken van Dürr in de ARD-documentaire de aanleiding van dit dopingonderzoek en deze invallen. Enkele dagen na de arrestaties in Seefeld en Erfurt werd ook Dürr in Innsbruck gearresteerd.
Volgens de eerder aangehouden Oostenrijkse langlaufers Dominik Baldauf (1992-) en Max Hauke (1992-) had Dürr contact met de Duitse arts Mark Schmidt (1978-) uit Erfurt. Dürr gaf toe dat hij tot 2018 bloeddoping had gekregen. Een paar dagen later werd hij vrijgelaten, maar als recidivist werd hij in september 2019 levenslang geschorst.
IJshockey
De Let Ralfs Freibergs (1991-) testte positief op dehydrochloormethyl-testosteron en werd dan ook weggestuurd van de Spelen.
Vitalijs Pavlovs (1989-) testte positief op methylhexanamine, de Let moest het Olympisch dorp verlaten en kreeg 1,5 jaar schorsing.
Nadat hij met Zweden de halve finale tegen Finland met 2-1 gewonnen had, testte Nicklas Bäckström (1987-) positief en daardoor mocht hij niet aantreden in de finale tegen Canada. In maart 2014 kreeg hij de zilveren medaille alsnog overhandigd, omdat hij kon bewijzen dat hij het middel al jarenlang gebruikte om zijn allergie onder controle te houden. Bovendien was de grenswaarde slechts lichtjes overschreden.
Na de Spelen
Hoe erg het er in Rusland aan toeging, kwam pas na de Spelen aan het licht. Het Russische labo dat de dopingtesten uitvoerde, knoeide met de stalen van de eigen atleten en dat werd pas echt duidelijk bij het hertesten van de ingevroren bloed- en urinestalen.
Aan de Amerikaanse krant 'New York Times' deed het voormalig hoofd van het Moscow Antidoping Laboratory Grigory Rodchenkov (1958-) de cover-up praktijken van zijn labo uit de doeken.
Na de uitzending van de ARD-documentaire ‘Geheimsache Doping – Wie Russland seine Sieger macht’ vroeg het World Anti-Doping Agency (WADA) de Canadese hoogleraar Sportrecht Richard McLaren (1945-) om deze malversaties tot op het bot uit te kammen. In juli 2016, amper drie weken vóór aanvang van de Olympische Zomerspelen in Rio, publiceerde McLaren zijn eerste 97-pagina's tellend rapport. Hierin toonde hij aan dat men in het laboratorium van Sochi methodes gebruikte, waardoor gedopeerde Russische atleten ongehinderd konden deelnemen aan de Olympische Spelen.
Met de actieve medewerking van zowel de geheime dienst FSB als van andere overheidsinstanties, organiseerde en controleerde het Russische ministerie van Sport, onder leiding van Witali Mutko (1958-), de manipulatie-operaties in de laboratoria van Moskou en Sochi.
Op 9 december 2016 werd het tweede McLaren-rapport gepubliceerd. Daarin werd onthuld dat duizenden Russische atleten zich ofwel gedopeerd hadden, ofwel gebruik hadden gemaakt van de systematische dopingmaskering van de staat. De onderzoekers staafden hun bevindingen met interviews van getuigen en het doorzoeken van bestanden, e-mails en meer dan 4.000 Excel-documenten.
Daarop besliste het IOC dat alle bloed- en urinestalen van Russische deelnemers aan de Spelen van Londen en de Winterspelen van Sochi hertest moesten worden.
Op 13 december 2016 besliste de IBSF World Federation om het oorspronkelijk aan Sochi toegewezen WK bobslee en skeleton elders te laten doorgaan.
Biathlon
In 2017 schorste de International Biathlon Union de Russinnen Olga Vilukhina (1988-) en Yana Romanova (1983-) levenslang. Vilukhina had in Sochi zilver gewonnen in het sprintnummer en beide vrouwen maakten ook deel uit van het estafetteteam dat eveneens tweede eindigde.
De Russinnen Olga Zaitseva (1978-), Yulia Chekaleva (1984-) en Anastasia Dotsenko (1986-) werden in december 2017 van de tabellen geschrapt en moesten het zilver inleveren van de 4 x 5km. Wegens onvoldoende bewijzen hief het CAS de schorsing van Chekaleva later op. Dotsenko daarentegen kreeg levenslang.
Bobslee
Levenslang voor bobsleeër Alexandr Zubkov (1974-), die tijdens de openingsceremonie de Russische vlag droeg. Hij won in Sochi zowel de twee- als de viermansbob. In oktober 2014 kondigde hij zijn afscheid aan en in mei 2016 werd hij vernoemd in het onderzoek van de Amerikaanse krant New York Times. In november 2017 werd hij schuldig bevonden aan dopingovertredingen en moest hij zijn medailles inleveren. Het CAS bevestigde die schorsing, maar in 2018 vernietigde een Russische Rechtbank de schorsing, waardoor Zubkov levenslang kon genieten van de presidentiële beurs, die Russische Olympia-winnaars te beurt viel.
Samen met Zubkov moesten ook zijn teammaats Alexey Negodaylo (1989-), Alexey Voyevoda (1974-) en Dmitry Trunenkov (1984-) het goud inleveren. De voormalige wereldkampioen armworstelen Vojevoda won met Zubkov ook goud in de tweemansbob en was ook dat eremetaal kwijt. Maar zijn levenslange schorsing werd door het CAS verminderd naar vier jaar. Trunenkov van zijn kant zat eerder al aan de verboden middelen en mocht in de toekomst elke deelname aan Olympische Spelen vergeten. Negodaylo's levenslange schorsing werd door het CAS nietig verklaard in beroep, maar de gouden medaille was hij kwijt wegens de dopingperikelen van zijn teammaats.
Maxim Belugin (1985-), Alexander Kasjanov (1983-), Ilvir Huzin (1990-) en Kirill Antukh (1986-) haalden brons in Sochi, maar alle vier werden levenslang uitgesloten voor deelname aan Olympische Spelen.
Ook Aleksei Pushkarev (1983-) van het tweede Russische bobsleeteam kreeg levenslang. Samen met zijn ploegmaats Alexander Kasjanov (1983-), Ilvir Huzin (1990-) en Alexey Zaitsev (1993-) was hij tweede geëindigd tijdens de World Cup, maar de vier werden van de tabellen geschrapt.
In het Russische bobteam vormde Liudmila Udobkina (1984-) een duo met de voormalige 100m-loopster Olga Stulneva (1983-), maar beiden werden in 2017 van de tabellen geveegd. Udobkina kreeg zelfs levenslang, maar in beroep werd die schorsing opgeheven wegens gebrek aan bewijzen.
Cross Country
Op basis van het McLaren-rapport werden zes Russische langlaufers geschorst: Evgeniy Belov (1990-), Alexander Legkov (1983-), Alexey Petukhov (1983-), Maxim Vylegzhanin (1982-), Yulia Ivanova (1985-) en Evgenia Shapovalova (1986-). Legkov won goud en zilver en Vylegzhanin drie keer zilver. Het IOC diskwalificeerde hen alle zes, legde hen een ook levenslange schorsing op en ontnam Legkov en Vylegzhanin de gewonnen medailles. Below, Legkov, Petukhov en Vylegzhanin gingen in beroep en wegens onvoldoende bewijzen herleidde het CAS die straf tot een niet-deelname aan de volgende Winterspelen.
Nikita Kryukov (1985-), Alexander Bessmertnykh (1986-) en Natalya Matveyeva (1986-) werden op 22 december 2017 eveneens gediskwalificeerd. Maar ook hier herleidde het CAS de levenslange schorsing van Kryukov en Bessmertnykh tot een niet-deelname aan de volgende Winterspelen.
IJshockey
Zeven speelsters van het Russische ijshockeyteam moesten op 22 november 2017 voor de Oswald-commissie verschijnen. Twee van hen werden ervan beschuldigd dat ze een urinemonster afleverden dat onmogelijk van een vrouw kon zijn. Op 12 december 2017 werden Tatiana Burina (1980-), Anna Shukina (1987-), Yekaterina Lebedeva (1989-), Yekaterina Pashkevich (1972-), Anna Shibanova (1994-) en Tatiana Burina (1980-) geschorst, tien dagen later volgden Yekaterina Smolentseva (1981-) en Galina Skiba (1984-). Wegens gebrek aan bewijzen sprak het CAS Shukina en Smolentseva later vrij en de levenslange verbanning van Skiba werd verminderd tot vier jaar.
Rodelen
Albert Demchenko (1971-) en Tatiana Ivanova (1991-) wonnen zilver, maar in 2017 mochten beide Russen die ereplaatsen vergeten en moesten ze het eremetaal inleveren. In februari oordeelde het Internationale Sportsgerechtshof dat er onvoldoende bewijzen waren en dus mochten beiden hun medailles behouden.
Skeleton
De International Bobsleigh and Skeleton Federation eiste de medailles terug van de Russen Alexander Tretyakov (1985-), Elena Nikitina (1992-), Maria Orlova (1988-) en Olga Potylitsina (1989-) en schorste hen levenslang. Enkele weken later volgde Sergey Chudinov (1983-). In februari 2018 vernietigde het Internationale Sportsgerechtshof de schorsingen wegens gebrek aan bewijzen.
Snelschaatsen
De Russische snelschaatster Olga Fatkulina (1990-) had zilver gewonnen op de 500m, ook zij werd in november 2017 uit de tabellen geschrapt. In februari 2018 vernietigde het CAS die schorsing echter, zodat ze in ere werd hersteld en haar kleinood mocht houden.
De Russische snelschaatser Aleksandr Rumyantsev (1986-) nam in Sochi deel aan de 5.000m en de ploegenaflossing, maar in november 2017 werden zijn resultaten gewist en kreeg hij vier jaar schorsing. Het CAS vond in beroep onvoldoende bewijzen en vernietigde de sanctie.
Zijn landgenoot Artyom Kuznetsov (1987-) trad aan in de 500 meter, maar werd in december 2017 levenslang geschorst.
Ivan Skobrev (1984-) betwistte zowel de 5.000 als de 10.000m, maar de Rus werd in december 2017 van de tabellen geveegd. Maar ook die sanctie werd door het CAS van tafel geveegd wegens onvoldoende bewijskracht.
