Geschiedenis van de Sportgeneeskunde - 1811-1820

1811

De Duitse turnleraar Friedrich Jahn (1778-1852) staat bekend als 'De vader van de gymnastiek'. In 1810 verscheen hij op de fysieke cultuurscene en zijn ideeën verspreidden zich vrij vlug over Europa en Amerika. In 1811 opende hij zijn eerste Turnplatz in Berlijn, een turnzaal in openlucht. In 1816 publiceerde hij 'Die Deutsche Turnkunst', een boek gewijd aan zijn turnsysteem. Naast zijn bijdragen aan de fysieke cultuur, vond Jahn de voltige, de horizontale en de parallelle baren uit en promootte hij het gebruik van gymnastische ringen. De fysieke cultuurfestivals die hij sponsorde trokken zo maar eventjes dertigduizend liefhebbers, maar de essentie en het einddoel van zijn turnmethodes waren vooral praktisch en functioneel, niet artistiek. Hij pleitte voor het gebruik van traditionele en natuurlijke bewegingen zoals hardlopen, balanceren, springen en klimmen.

1813

De Zweedse turnleraar Per Henrik Ling (1776-1839) ontwierp een omvangrijk systeem, dat naast pedagogische, militaire en esthetische ook bestond uit medische gymnastiek. In het door hem opgerichte Centraal Gymnastiek Instituut van Stockholm werden vanaf 1813 heel wat patiënten voor verschillende aandoeningen behandeld met medische gymnastiek. Afwijkingen van het houdings- en bewegingsapparaat, zoals krommingen van de ruggengraat en spiercontracturen maar ook 'chronische ziekten', zoals scrofulosis, gastritis, longemfyseem of stoelgangproblemen. Het systeem van Ling werd wijd verspreid en zelf stichtte hij ‘The Royal Central Institute of Gymnastics for massage, manipulation and excercise'.

In 1913 onderzocht de Engelse arts William Prout (1785-1850) de gasuitwisseling tijdens militaire marchen, maar hij bereikte geen overtuigende resultaten.

1816

De Duitse arts Johann Georg Heine (1771-1838) wordt in eigen land als de vader van de orthopedie beschouwd. In 1816 opende hij in het voormalige Stephanskloster van Würzburg het eerste orthopedische instituut op Duitse bodem. Het werd in heel Europa bekend als het Karolinen-Institut, genoemd naar koningin Caroline Augusta van Beieren (1792-1873).

1817

De Franse arts François Humbert (1776-1850) opende in 1817 in Morley, Meuse de eerste Franse orthopedische instelling. Gepassioneerd door anatomie en mechanica, bedacht hij nieuwe behandelingen voor scoliose en aangeboren heup-dislocatie.

1818

In het Victoriaanse tijdperk ontwikkelde de Britse ingenieur Sir William Cubitt (1785-1861) een loopband, die speciaal voor gevangenen ontworpen was. De gevangenen moesten draaien aan een rad om maïs te malen of om water op te pompen.

1819

De Spaanse pedagoog en militair Francisco Amoros (1770-1840) begon een militaire gymnastiekschool in Madrid. Nadat hij wegens malversaties zijn legerfunctie moest neerleggen, opende hij in Parijs een populaire turnzaal voor burgers en werd hij de initiator van de lichamelijke opvoeding in Frankrijk en Spanje. In 1830 publiceerde hij ' Education Physique, Gymnastique et Morale'.

De Franse arts Rapou Toussaint (1777-1857), hoofdchirurg van de Nationale Garde van Lyon, opende in 1819 een stoombad en gelijktijdig publiceerde hij het boek 'Traite de la methode fumigatoire ou, De l'emploi medical des bains et douches de vapeurs', waarin hij het medisch gebruik van stoombaden en -douches behandelde.


rdsm