Plotse dood bij sporters
In de Verenigde Staten sterven jaarlijks zo'n 200.000 mensen een plotse hartdood tijdens of vlak na het sporten. In Nederland schat men dat aantal op 150 tot 200 personen, in België tussen de 150 en de 300. Niet de sport zelf is hier oorzaak van, maar in de meeste gevallen een verborgen hartziekte. Is de sporter ouder dan 35 jaar gaat het meestal om een slagaderbreuk of een hartinfarct, maar bij sporters jonger dan 35 is die oorzaak onwaarschijnlijk. Jonge sporters hebben vaak een aangeboren hartziekte, waarvan ze zich niet bewust zijn. Na een korte inleiding over het probleem van de plotse dood trachten we hier een overzicht te geven van de gevallen van plotse dood vanaf het jaar 2000 die wij tijdens onze opzoekingen zijn tegengekomen.
Wanneer een sporter hartklachten krijgt tijdens of na het sporten, wordt daar gewoonlijk met ongeloof op gereageerd. Zoiets kan een gezonde, goedgetrainde sportman toch niet overkomen! Regelmatig sporten maakt een mens echter niet immuun voor hart- en vaatziekten. Een sportmedische keuring, gelijkmatige trainingsopbouw en bedacht zijn op de signalen van hart- en vaatziekten kunnen veel leed voorkomen.
Vooral aandoeningen van het hart en de bloedvaten zijn een frequente oorzaak van een plotse dood tijdens het sporten.
De plotse dood bij geoefende sporters ligt zeven maal hoger tijdens het sporten dan in rust.
Bij niet-geoefende sporters ouder dan 35 jaar is die kans zelfs 57 maal hoger.
De plotse dood tijdens het sporten komt bij mannen driemaal meer voor dan bij vrouwen en verloopt meestal zonder symptomen.
Eventuele symptomen: hartkloppingen, borstklachten, onregelmatige ademhaling, duizelingen of syncope bij inspanning .
Oorzaken van plotse dood bij de sportman:
- De meest voorkomende oorzaak is een hypertrofische obstructieve cardiomyopathie (26,4%), een overmatige genetische verdikking van de hartspier die tot ventriculaire fibrillatie kan leiden. Tijdens ventriculaire fibrillaties ontladen per minuut meer dan 400 chaotische elektrische ladingen naar de hartkamers waardoor de bloedstroom tot stilstand komt.
- Commotio Cordis (19,9%) is de tweede meest voorkomende oorzaak, een zeldzame verstoring van het elektrische systeem van het hart als gevolg van een stomp op de borst die tot plotse hartstilstand leidt.
- Abnormale kransslagaders op een abnormale locatie (13,7%) of kransslagaders die een scherpe hoekige verdraaiing hebben waardoor de bloedstroom vertraagt.
- Linker ventrikel hypertrofie (7,5%), een significante verdikking van het linkerkamer myocard wat meestal het gevolg is van een toegenomen systolische druk door een verhoogde weerstand.
- Myocarditis (5,2%), een ontsteking van de hartspier
- Een gescheurd aorta aneurisma als gevolg van het syndroom van Marfan (3,2%). Personen die deze aandoening hebben zijn meestal lang en slank. Het is een erfelijke aandoening van het bindweefsel.
- Aritmogene rechter ventrikel cardiomyopathie (2,8%), een erfelijke hartziekte veroorzaakt door genetische afwijkingen van delen van de hartspier.
- Een getunnelde hartarterie (2,8%) waarbij de arterie zich door het myocard tunnelde i.p.v. er op te rusten.
- Stenose van de aortaklep (2,6%), waarbij een vernauwing van de aortaklep ontstaat, die daardoor niet wijd genoeg open kan, waardoor een druk ontstaat op die klep en waardoor de linkerventrikel hogere drukken moet genereren om het bloed in de aorta te krijgen. Door deze drukbelasting ontstaat er meestal een linker ventrikel hypertrofie.
- Verkalking van de kransslagaders (2,6%)
- Long QT syndroom
- Syndroom van Brugada
- Syndroom van Wolff-Parkinson-White
- Aderverkalking, aangeboren afwijkingen, hoge bloeddruk, cholesterol, roken en virale infecties.
